SAĞLIK HİZMET BÖLGELERİ
1 Temmuz 2006 tarih ve 26215 sayılı resmi gazetede yayınlanan “Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013)” stratejisinde “sağlık sisteminin etkinleştirilmesi” ekonomik ve sosyal gelişme ekseni olarak belirlenmiştir. Bu başlık altında “Sağlık hizmetlerine erişim olanaklarının iyileştirilmesi için altyapı ve sağlık personeli ihtiyacı karşılanacak ve ülke genelindeki dağılımları dengelenecektir. Erişimi kolaylaştıracak genel sağlık sigortası sistemi hayata geçirilecektir.” hedefi kalkınma planında yer almıştır.
Kalkınma planında yer alan bu strateji doğrultusunda Bakanlığımızın 2006 yılında yürürlüğe koyduğu “Saha Koordinatörlüğü” uygulamasıyla 2006-2009 yılları arasında her ilde 3 kez il değerlendirmesi yapılmıştır. Bu değerlendirmeler sırasında 9.500 kez hastane ziyaretleri, 12.600 kez birinci basamak sağlık kuruluşu ziyaretleri gerçekleştirilerek yerinde değerlendirme ve tespit yapmıştır. Bu bilgiler ışığında mevcut sağlık tesislerinin arsa, bina ve fiziki şartları ile ilgili envanter çalışmaları yapılarak tüm tesislerimizin yapıları ortaya konmuştur. Bu çalışmalar sırasında tüm ilçeler nüfus, coğrafi yapı, ulaşım ve halkın sağlık hizmetini alma alışkanlığı gibi kriterler açısından değerlendirilmiştir. Halkımızın beklenti ve ihtiyaçlarının en yakın mesafede karşılanması ve Ankara, İstanbul, İzmir gibi illerdeki aşırı hasta yoğunluğunun da azaltılması için sağlık hizmet bölgeleri belirlenmiş ve sağlık hizmetlerinin bu bölgelere yaygınlaştırılması hedeflenmiştir.
02.07.2010 tarih ve 27132 sayılı 2010/50 Genelgesi ile sağlık bölge planlamasına ilişkin uygulamalar ilan edilmiştir. Bu genelge ile ülkemizde 30 sağlık bölgesi tespit edilmiş ve sağlık hizmet sunumu açısından aşağıdaki tanımlamalar yapılmıştır.
Bölge merkezi il : Kendi nüfusu dışında nüfus, ulaşım imkânları, sağlık insan gücü mevcudu, sağlık tesislerinin şartları, hizmet sunum kapasitesi ve sahip olduğu benzeri sağlık kaynakları itibariyle kendisine bağlanan diğer illere de hizmet verecek sağlık hizmet kapasitesi ve çeşitliliğine sahip illeri ifade eder.
Alt bölge merkezi il : Bir sağlık hizmet bölgesi içerisinde bölge merkezi il dışında kalan illeri ifade etmekte olup, sadece kendi nüfusuna göre kapasite planlanan illerdir.
Güçlendirilmiş ilçe: Kendi nüfusu dışında nüfus, ulaşım imkânları, sağlık insan gücü mevcudu, sağlık tesislerinin şartları, hizmet sunum kapasitesi ve sahip olduğu benzeri sağlık kaynakları itibariyle kendisine bağlanan diğer ilçelere de hizmet verecek ilçeleri ifade eder.
İlçe : Sadece kendi nüfusuna göre kapasite planlanan ilçelerdir.
Toplam nüfusu 18 binin altında, merkez nüfusu 5 binin altında olan, yakınında güçlü bir hastane bulunan, mesafe ve iklim şartları bakımından en yakın ikinci basamak sağlık tesisine ulaşımda sorun yaşanmayan ilçelerde hastane planlaması yapılmamıştır.
Bölge tabanlı sağlık hizmet planlamasının amaçları;
- Sağlık tesisi, insan gücü ve modern tıbbi donanım gibi sağlığa ayrılan kaynakların dengeli dağılımını sağlanması,
- Sağlık hizmet çeşitliliğinin ülke geneline yayılarak hastaların tıbbi bakım ve tedavilerinin bulunduğu sağlık bölgesi içerisinde sağlanması,
- Belli illerde ve hastanelerde hasta yığılması ile geciken tıbbi bakım ve tedavinin önüne geçilmesi,
- Sağlık hizmet kalitesinin artırılması,
- Bu sayede sağlığa ayrılan kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması, şeklinde özetlenebilir.
